Uluslararası ticarette Proforma Fatura (Proforma Invoice), satıcı tarafından alıcıya gönderilen ve satılacak mal veya hizmetlerin detaylarını içeren resmi olmayan bir belgedir. Bu belge, kesin bir satış sözleşmesi veya ödeme taahhüdü içermez, ancak alıcıya mal veya hizmetlerin maliyeti, teslimat koşulları ve diğer detaylar hakkında bilgi verir. Proforma fatura, genellikle ihracat ve ithalat işlemlerinde kullanılır ve alıcının sipariş vermeden önce bilgi edinmesini sağlar.
Proforma Faturanın Amacı ve Kullanım Alanları
- Alıcıya Bilgi Verme: Alıcıya mal veya hizmetlerin fiyatı, miktarı, teslimat koşulları ve diğer detaylar hakkında ön bilgi sağlar.
- Gümrük İşlemleri: İthalat işlemlerinde gümrük beyannamesi hazırlanırken proforma fatura referans olarak kullanılabilir.
- Ön Ödeme Talebi: Satıcı, alıcıdan ön ödeme talep ederken proforma faturayı kullanabilir.
- Resmi Fatura Öncesi Onay: Alıcı ve satıcı arasında resmi fatura kesilmeden önce anlaşma sağlamak için kullanılır.
- Vize ve Finansman İşlemleri: Bazı ülkelerde vize başvuruları veya banka kredisi alımı sırasında proforma fatura talep edilebilir.
Proforma Faturada Yer Alan Bilgiler
Proforma fatura, resmi faturaya benzer bir yapıya sahiptir, ancak kesin bir ödeme taahhüdü içermez. Genellikle aşağıdaki bilgileri içerir:
- Satıcı Bilgileri:
- Şirket adı, adresi, iletişim bilgileri.
- Vergi kimlik numarası (VKN) veya vergi kayıt numarası.
- Alıcı Bilgileri:
- Alıcının adı, adresi, iletişim bilgileri.
- Fatura Numarası ve Tarihi:
- Proforma faturaya özgü bir numara ve düzenlenme tarihi.
- Mal veya Hizmet Bilgileri:
- Mal veya hizmetin adı, miktarı, birim fiyatı, toplam tutar.
- Teslimat Koşulları (Incoterms):
- Örneğin, FOB, CIF, EXW gibi teslimat koşulları.
- Ödeme Koşulları:
- Ödeme yöntemi (peşin, kredi, akreditif vb.) ve vadesi.
- Paketleme ve Nakliye Bilgileri:
- Paket sayısı, ağırlık, boyutlar ve nakliye detayları.
- Diğer Bilgiler:
- Gümrük işlemleri için gerekli bilgiler, varsa özel notlar.
Proforma Fatura ile Ticari Fatura Arasındaki Farklar
| Özellik | Proforma Fatura | Ticari Fatura |
|---|---|---|
| Hukuki Durum | Resmi bir ödeme taahhüdü içermez. | Resmi bir ödeme taahhüdü içerir. |
| Kullanım Amacı | Bilgilendirme ve ön anlaşma için kullanılır. | Kesin satış işlemi için kullanılır. |
| Muhasebe Kaydı | Muhasebe kayıtlarında yer almaz. | Muhasebe kayıtlarında yer alır. |
| Vergi Açısından | Vergi beyanında kullanılmaz. | Vergi beyanında kullanılır. |
Proforma Fatura Örneği
Proforma Fatura No: PF-2023-001
Tarih: 15 Ekim 2023
SATICI:
ABC İhracat Ltd. Şti.
İstanbul, Türkiye
VKN: 1234567890
ALICI:
XYZ İthalat Ltd. Şti.
Berlin, Almanya
Mal/Hizmet Bilgileri:
1. Ürün: Elektronik Cihaz
Miktar: 100 adet
Birim Fiyat: 50 USD
Toplam: 5.000 USD
Teslimat Koşulları: CIF Hamburg (Incoterms 2020)
Ödeme Koşulları: %30 ön ödeme, kalan %70 mal sevkiyatı sonrası.
Paketleme: 10 koli, 500 kg toplam ağırlık.Proforma Faturanın Avantajları
- Alıcı ve satıcı arasında ön anlaşma sağlar.
- Gümrük işlemlerini kolaylaştırır.
- Ödeme ve teslimat koşullarını netleştirir.
- Resmi fatura kesilmeden önce revize edilebilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Proforma fatura, resmi bir ödeme belgesi değildir. Bu nedenle alıcı ve satıcı arasında kesin bir taahhüt oluşturmaz.
- Proforma fatura üzerinde yer alan bilgilerin doğru ve eksiksiz olması önemlidir.
- İhracat ve ithalat işlemlerinde ülkelere özgü düzenlemelere uygun olarak hazırlanmalıdır.
Proforma fatura, uluslararası ticarette iletişimi kolaylaştıran ve süreçleri hızlandıran önemli bir belgedir. Doğru şekilde hazırlandığında, hem satıcı hem de alıcı için büyük bir kolaylık sağlar.